اصل بیستم
نقش و جایگاه مربی و متربی
لب مطلب:هر کس در زندگی باید جایگاه مناسب خود را داشته باشد.پدر،مادر و معلم پیوسته باید از جایگاه برتری نسبت به فرزند خود برخوردار باشد و فرزند باید این نکته را به خوبی باور داشته باشد.
توضیح

  • در جهان سلسه مراتب کامله است.
    خداوند از نظر وجودی عالی ترین موجود است.
    ماده از حیث وجود داشتن دانی ترین موجود است.
  • انسان ها در مرتبه بالاتری از حیوان و حیوانات بالاتر از گیاهان است و گیاهان برتر از جمادات اند.
  • خود انسان ها سلسله مراتبی دارند و تا "قوس ادنی"پیش می رود.
  • انسان کامل جایگاه خاصی دارد و مظهر آن "امام" کاملا جایگاه خاصی دارد.
  • تربیت یعنی مربی به متربی کمک کند تا سلسله مراتب را طی کند و صعود کند.ولی به هرجا صعود کند،باز آن مقام اولیه پدر،مادر و مربی ثابت است و ارزش آن از مقام فعلی متربی که خیلی بالاتر از آنهاست،برتر است.
لذا پدر و مادر بیدار بر فرزند پرفسور خور ترجیح مکانی دارد و این را فرزند باید بداند.
متربی اگر علامه دهر باشد باید بداند معلّم او از او برتر است و نیز پدر و مادر او از او مقدم ترند و لازم به احترام اند.
توجه به چند نکته
  1. مربی باید باور کند بعضی معیار هاست که برای او مقدم است و باید به آنها توجه توجه کند؛از جمله:
    • ابویت:وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ
    • عقل: دِعامَةُ الاِْنْسانِ الْعَقْلُ وَ الْعَقْلُ مِنْهُ الْفِطْنَةُ وَ الْفَهْمُ وَ الْحِفْظُ وَ الْعِلْمُ
      پایه شخصیت انسان عقل است و هوش و فهم و حافظه و دانش از عقل سرچشمه میگیرند.
    • تقوا:وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَوَاهُ
      و کیست گمراه تر از آن کس که بدون رهنمودى از جانب خدا از هواى خویش پیروى کند ؟
    • علم:فی نفسه موجب تقویت نفس است.
    • معلم:پدر روحانی انسان است.
  2. متربی باید یادبگیرد که هرکسی باید جایگاه خودش را بشناسد.
    • وقتی سفره گسترده شد باید فرزند صبر کند تا پدر و مادر شروع کند.
    • او باید در سلام پیشی بگیرد.
    • بر پدر و مادر پیشی نگیرد.بداند بهترین اتاق دل پدر و مادر است.
      مقابل آنها لم ندهد.
    • در مدرسه معلم که وارد شد،همه بلند شوند و حرمت معلم را درر حضور و غیاب حفظ کنند.
  3. همه این حرمت ها برای نادیده گرفتن مقام متربی نیست.بلکه برای رشد اوست.
    احترام،احترام می آورد و اسباب رشد را فراهم می کند.
  4. در تربیت،نباید متربی احساس کند که از مربی بالاتر است.
  5. لذا نباید لوس شود یا احساس مهتری نسبت به مربی داشته باشد.