اصل دوازده:کنترل رفتار
توجه:کنترل شده ترین رفتار،رفتار های انسان است(مثل وجدان و فطرت)
- با تغییر مقدار آن،بدون آن که میزان آن را به صفر برسانیم،رفتار های مطلوب را تقویت و رفتار های نامطلوب را تنبیه می رسانیم.
- توجه و مورد توجه قرار گرفتن از نیاز های آدمی است.
لذا پدران و بویژه مادران اگر توجه مثبت را بروز ندهند فرزندان آنها مشکل خواهند داشت.
گرچه در منزل توجه ما به کودکی است گه با شیطنت توجه ما را به خود جلب می کند.
چند نکته در این زمینه
- از توجه به متربی به عنوان پاداش و بی توجهی به عنوان تنبیه می توان استفاده کرد.
- برای توجه صحیح و لازم،باید رفتار های مطلوب را غیر مطلوب جدا کنیم.
- وقتی کار مطلوبی از متربی سر زد او را مورد تشویق و تحسین قرار داده وبا لبخند و خوب نگاه کردن مورد توجه قرار دهیم و چون کار بدی از او سر زد آنرا نشنیده بگیریم و توجه نکنیم و به جای دیگری نگاه کنیم.
- یک مربی خوب،رفتار های نظام مند را به صورت نظامدار مورد توجه قرار می دهد.
اگر گاهی رفتار های درست و گاهی نادرست را مورد توجه قرار دهد موفقیتی کسب نخواهد کرد. - لازم نیست هر بار که کار خوبی از متربی سر زد،او را بلافاصله مورد توجه قرار دهیم بلکه هر از چند گاهی کافیست.
مثلا اگر فرزندانمان در انجانم تکالیف ساعی اند،لازم نیست همواره آنها را مورد توجه قرار دهیم.زیرا تقویت متناوب از مستمر موثرتر است.
ولی رفتار بد را باید به طور مستمر مورد بی توجهی قرار دهیم نه موردی.و الا آن رفتار بد خاموش نخواهد شد. - قهری که با متربی داریم قهر تربیتی است.در قهر تربیتی توجه به اقلیت می رسد ولی قطع نمی شود.لذا رسول خدا فرمود:لاتضربه و اهجره و لاتطل
او را نزن و بی محلی کن ولی طولش نده - در قهر تربیتی برخی مطالب ضروری را به متربی می گوییم.
در عین حال لازم نیست هر وقت به متربی بی توجهی کردیم علت آن را بیان کنیم. -
میزان توجه و بی توجهی متناسب با رفتار ما تغییر می کند.مثلا:
- رفتار های بسیار مطلوب و نو بیشتر مورد توجه قرار می گیرند.
- رفتار هایی که به عادت تبدیل شده اند،احتیاجی به تقویت و تشدید ندارند.
- رفتار هایی که کمتر نامطلوب اند مورد بی توجهی کمتری قرار می گیرند.
- رفتار های بسیار نامطلوب،زمان بی توجهی بیشتری را به خود اختصاص می دهند.مثلا اگر صدای کودکی بلند شد،تا زمانی بلندی صدای او بی توجه هستیم ولی اگر حرف زشتی زد تا نیم ساعت با او قهر می کنیم.
