اصل یازدهم(قسمت دوم):کرامت نفس
تکیه گاه احساس کرامت
چگونه متربی خود را با احساس کرامت بار آوریم؟
- با تعقل و تفکر انتزاعی
- متربی اگر به جای ارزشهای والا با ملاک های خارجی مانند نمره،سرمایه،احترام اجتماعی یا ... سنجیده شود به تدریج احساس کرامت را از دست می دهد.
ولی زمانی که به صورت درونی ضرورت تحصیل را درک کرده و در این مسیر تلاش کند نه برای رسیدن به پول و مقام اجتماعی،کرامت نفس خود را افزایش داده است.لذا امیر المومنین(علیه السلام)اینگونه می فرماید:
العالم من عرف قدره و کفی بالمرء جهلا الا یعرف قدره.
دانا کسی است که قدر خود را بشناسد و در نادانی انسان همین بس که قدر خویش را نشناسد.
نهج البلاغه ، خطبه ی 103
و در جای دیگری می فرماید:
هلک امرء لم یعرف قدره.
آن کس که قدر و منزلت خویش را نشناسد هلاک می گردد.
کلمات قصار،کلمه 149 نهج البلاغه
و باز می فرمایند:
من کرمت علیه نفسه هانت علیه شهوته.
کسی که شخصیت و کرامت نفس داشته باشد, شهوات و میل های نفسانی در نظرش خوار و پست و کوچک است.
غرر الحکم ص 90
و امام هادی(ع) می فرماید:
مَنْ هانت علیه نفسه فلا تأمن شرّه.
کسى که شخصیّتش بر او بى ارزش باشد (ارزش براى خودش قائل نباشد) از شرّ او در امان نباش.
بحار الانوار،ج75،ص 365
آموزش ما در کرامت نفس
آموزش این باشد که به فرزندانمان بگوییم از آن جهت که یک انسان اند و دارای کمالات انسانی هستند ارزشمند اند.
این احساس کرامت و ارزش او را از بسیاری از آسیب ها مصون می دارد.
راه های بالا بردن کرامت نفس
- آنان را بپذیریم(اصل پذیرش)
- به آنها احترام بگذاریم.
- القاب بد به آنها ندهیم.
- در کار ها با آنها مشورت کنیم.
- در تصمیم گیری ها حق انتخاب به آنها بدهیم.
- در حد نیاز به آنها محبت کنیم.
- بعضی از مسئولیت های خانه را به آنها واگذار کنیم.
- از تهدید،تحقیر،تنبیه و سرزنش آنها بپرهیزیم.
- پیشرفت های او را در جمع خانواده با ارزش تلقی کنیم.
- در مورد آنها قضاوت مثبت داشته باشیم.
