اصل یازدهم(قسمت اول):احساس کرامت
- احساس کرامت،حافظ سلامت روانی،اجتماعی و اخلاقی و پشتوانه تحرک و مسئولیت پذیری انسان است.آن را پیوسته برای متربی خود تامین کنیم.
- ملاک ارزیابی دیگران به چیست؟به چه دلیل عده ای بزرگ و عده ای کوچک اند؟
- بعضی یا عموم مرده ملاک را پول می گیرند.
- بعضی دیگر ملاک را قضاوت دیگران می داند.اگر دیگران او را ستودند او مهتر است و اگر بد معرفی کردند او کهتر است.
- ملاک سوم مقایسه انسان است با خودش.از این حیث که انسان است دارای کرامت و ازش است.
این سطح از نگرش ما رابه "کرامت نفس" نزدیک می کند.
- کسی که خود را با ملاک های انسانی و دارایی های فطری می سنجد،به کمتر از بهشت راضی نمی شود.
- کرامت نفس یعنی ارزیابی خود به کمک ارزش و دارایی های خویشتن و یا به عبارت دیگر ارزشمند دانستن و توانا و قابل شمردن خود که در روان شناسی به آن "عزت نفس"می گویند.
قابلیت های انسان
لذا انسان هرچه بیشتر قابلیت ها،توانایی ها،دارایی ها و سرمایه های درونی و فطری خود پی ببرد،هر چه بیشتر جهان عظیم وجود خود را کشف نماید بیشتر به کرامت نفس می رسد.
عدم کرامت ناشی از عدم شناخت این سرمایه ها و قابلیت هاست.
فرق کرامت نفس با خود بزرگ بینی
- در خود بزرگ بینی انسان خود را با دیگران می سنجد و لذا ارزشی برای دیگران قائل نیست ولی در احساس کرمت نفس به خود مراجعه می کند و به عنوان انسان برای همه حتی مخالفان خود احترام قائل است.
- انسان خودبزرگ بین از انتقاد می ترسد و از تمجید خوشحال می شود.ولی انسانی که کرامت نفس دارد از انتقاد دیگران آزرده نمی شود و تعریف دیگران او را سرمست نمی کند.
- کسی که خودبزرگ بین(تکبر)است،تعریف های غیر واقعی از خود می کند ولی انسان صاحب کرامت نفس از خود تعریف نمی کند و لاف نمی زند.
- در خود بزرگ بینی نوعی احساس حقارت وجود دارد ولی در احساس کرامت نه
امام صادق(علیه السلام) در این باره فرمودند:
ما من رجل تکبرا او تجبر الا لذله و جدها فی نفسه.
هیچ کس نیست که تکبر کند یا خود را بزرگ بشمارد مگر به خاطر حقارتی که در نفس خود می یابد.
وسایل الشیعه ج 15 ، ص 380 ، ح 20801
